Στην Ελληνική κουλτούρα και κοινωνία διασώζεται κατά ένα τρόπο η συμμετοχή και η σημαντική συμβολή του παππού και της γιαγιάς στο μεγάλωμα των εγγονιών τους. Αυτό, θα έλεγε κανείς πως είναι δώρο για όλα τα μέλη της οικογένειας τα οποία αφορά, εκτός βέβαια και αν δημιουργούνται προβλήματα που σχετίζονται με τον ακριβή ρόλο του παππού και της γιαγιάς και την οριοθέτησή του.
Ο παππούς και η γιαγιά αποτελούν μια πολύτιμη πηγή αγάπης για το μωρό αλλά και μια σημαντική πηγή εμπειρίας σχετικά με τη φροντίδα και την ανατροφή ενός παιδιού. Έχοντας ήδη μεγαλώσει τα δικά τους παιδιά γνωρίζουν πώς πρέπει να αντιμετωπίσουν ποικίλες καταστάσεις και μπορούν να βοηθήσουν τους νέους γονείς σε πάρα πολλά ζητήματα. Μπορεί οι γονείς να μη συμφωνούν πάντοτε με τις απόψεις ή τις μεθόδους που τους προτείνουν οι παππούδες αλλά δεν μπορούν παρά να εκτιμήσουν το γεγονός ότι πολύ συχνά η εμπειρία τους αποδεικνύεται σωτήρια. Κάθε μικρό ή μεγάλο πρόβλημα που οι νέοι γονείς αντιμετωπίζουν για πρώτη φορά ο παππούς και η γιαγιά το έχουν ήδη ζήσει και πιθανότατα να το έχουν επιλύσει επιτυχώς πολλές φορές στο παρελθόν, οπότε η γνώμη τους έχει πάντοτε ιδιαίτερη αξία. Βέβαια, σε ό,τι αφορά προβλήματα που σχετίζονται με τις νέες συνθήκες διαβίωσης ίσως οι παππούδες να μην έχουν μια ξεκάθαρη ιδέα αυτό όμως δε σημαίνει ότι πρέπει να απορρίπτετε συλλήβδην τις απόψεις τους.
Οι παππούδες πέρα από το γεγονός ότι έχουν ήδη την εμπειρία της ανατροφής ενός παιδιού, έχουν και ένα μεγαλύτερο πλεονέκτημα από τους νέους γονείς, είχαν την ευκαιρία να δουν πώς εξελίχθηκε το παιδί τους και πώς ανταποκρίθηκε στις προσπάθειες διαπαιδαγώγησης που είχαν χρησιμοποιήσει τότε. Οι παππούδες είχαν τόσα χρόνια τη δυνατότητα να αξιολογήσουν το έργο τους ως γονείς, να αναλογιστούν τα τυχόν λάθη που είχαν κάνει τότε και έχουν αποκτήσει μια σφαιρική άποψη για τον αντίκτυπο που έχουν στα παιδιά οι διάφορες συμπεριφορές των γονιών. Ένας νέος γονιός επιχειρεί μια προσέγγιση στον τρόπο που θα αντιμετωπίζει το παιδί του, χωρίς να ξέρει αν η προσέγγιση που επιλέγει είναι σωστή ή αν θα έχει αργότερα θετική επίδραση στο παιδί του. Ο παππούς και η γιαγιά από την άλλη έχουν ήδη γνωρίσει τις συνέπειες των επιλογών τους και γνωρίζουν πολύ καλά σε ποιες συμπεριφορές ανταποκρίθηκαν σωστά τα παιδιά τους και σε ποιες όχι.
Εκείνο πάντως που έχει ιδιαίτερη σημασία για την επαφή των παππούδων με τα εγγόνια τους είναι ότι ενώ στα βρεφικά χρόνια οι παππούδες αποτελούν τα ιδανικά πρόσωπα για τη φροντίδα του μωρού, στη συνέχεια είναι σαφώς προτιμότερο να στείλετε το παιδί σε ένα παιδικό σταθμό παρά να το αφήνετε υπό τη διαρκή εποπτεία των παππούδων του. Αυτή η αντίφαση οφείλεται στο εξής: Μέχρι τα τρία του χρόνια το παιδί δεν έχει εκδηλώσει ακόμη την κοινωνικότητά του, οπότε δεν ωφελείται ιδιαίτερα από τη συνύπαρξη με τα άλλα παιδάκια, οπότε το να βρίσκεται υπό τη συνεχή φροντίδα των παππούδων είναι σαφώς καλύτερο από το να βρίσκεται σε ένα βρεφονηπιακό σταθμό. Στη συνέχεια όμως και καθώς η κοινωνικότητα και η ανάγκη του παιδιού να έρχεται σε επαφή με άλλη παιδάκια αυξάνεται, το να αφήνετε το παιδί με τους παππούδες δημιουργεί προβλήματα στην εξέλιξη και την ανάπτυξη των κοινωνικών του δεξιοτήτων. Οπότε μετά τα τρία του χρόνια είναι προτιμότερο το παιδάκι να βρίσκεται σε ένα παιδικό σταθμό όπου θα μπορεί να γνωρίσει παιδιά της ίδιας ηλικίας, να παίξει και να εξελίξει τις κοινωνικές του δεξιότητες, παρά να βρίσκεται με τους παππούδες του που δεν μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες του παιδιού για κοινωνικό συγχρωτισμό.
Μην τους θεωρείτε δεδομένους
Μην παρασυρθείτε και θεωρήσετε τους παππούδες δεδομένους. Η υγεία τους και οι αντοχές τους ίσως δεν τους επιτρέπουν να μένουν με τα ζωηρά εγγόνια τους όσο θα ήθελαν ή όσο χρειάζεστε για να ολοκληρώσετε τις δουλειές σας. Λάβετε υπόψη τις αντοχές τους και σεβαστείτε τον προσωπικό τους χρόνο, ενημερώνοντάς τους έγκαιρα όταν σκοπεύετε να τους αφήσετε τα παιδιά και μην τους θεωρείτε μόνο δωρεάν baby-sitting!
Ζητήματα ασφαλείας
Εφόσον το παιδί περνάει πολλές ώρες στο σπίτι του παππού και της γιαγιάς και του παππού, αυτό είναι αρκετά ασφαλές; Έχουν ληφθεί τα απαραίτητα μέτρα, όπως στο σπίτι του παιδιού; (π.χ. προστατευτικά στις πρίζες, πόρτες σε σκάλες, φάρμακα μακριά από μέρος που μπορεί να φτάσουν τα παιδιά κτλ.)
Εάν ο παππούς και η γιαγιά μετακινούν το παιδί με δικό τους αυτοκίνητο, έχουν το απαραίτητο παιδικό καθισματάκι ανάλογα με την ηλικία του παιδιού;
Εάν ο παππούς ή η γιαγιά πηγαίνουν βόλτα με το μικρό σας ζιζάνιο, βεβαιωθείτε ότι η υγεία τους επιτρέπει να παρέμβουν έγκαιρα, π.χ. όταν το μικρό ξεφύγει και προσπαθήσει να διασχίσει ένα δρόμο τρέχοντας, αλλά και ότι η ίδια τους η υγεία δεν επιβαρύνεται (π.χ. τρέχοντας πίσω από ένα μικρό ή σπρώχνοντας ένα καρότσι).
Θυμηθείτε ότι η παρουσία των παππούδων στη ζωή των παιδιών είναι εξαιρετικά σημαντική και τα εξοπλίζει με σιγουριά, τους χαρίζει αγάπη, στοργή και μια σχέση που δεν θα ξεχάσουν ποτέ.