ANAΠΝΕΥΣΤΙΚΟΣ ΣΥΓΚΥΤΙΑΚΟΣ ΙΟΣ ΚΑΙ ΒΡΟΓΧΙΟΛΙΤΙΔΑ (RSV

   Ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV) είναι ένας ιός της οικογένειας των paramyxoviridae και έχει αναγνωριστεί ως μία από τις πιο κοινές αιτίες σοβαρών λοιμώξεων του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος σε μικρά παιδιά σε όλο τον κόσμο

Εποχικότητα

Η έξαρση του RSV παρουσιάζει εποχικότητα, με την πλειονότητα των λοιμώξεων να εμφανίζονται τους μήνες του χειμώνα και της άνοιξης. Στη χώρα μας, υπάρχει μια εποχιακή κατανομή από τον Νοέμβριο μέχρι και τον Μάιο, με μήνες αυξημένης νοσηρότητας από Ιανουάριο μέχρι Μάρτιο .O RSV μεταδίδεται εξαιρετικά εύκολα, ιδιαίτερα τις περιόδους έξαρσης, τέλη φθινοπώρου μέχρι και την άνοιξη. Κάθε φορά που κάποιος ασθενής φτερνίζεται ή βήχει, μολυσμένα σταγονίδια διαχέονται στο χώρο γύρω του και είναι πολύ απλό κάποιος να έρθει σε επαφή με αυτά. Ο ιός άλλωστε παραμένει ζωντανός για αρκετές ώρες σε κάθε είδους επιφάνεια, ενώ οι χώροι πολυκοσμίας επιβαρύνονται ιδιαιτέρως.

Ποια μωρά είναι πιο ευάλωτα στον RSV;

o Τα πρόωρα βρέφη που γεννήθηκαν πριν ή και κατά τη διάρκεια της 35ης εβδομάδας κύησης
o Τα νεογνά βάρους μικρότερου των 2,5 κιλών
o Τα πρόωρα με αναπνευστικά προβλήματα
o Τα πρόωρα βρέφη με συγγενείς καρδιολογικές παθήσεις 
o Τα μωρά πολλαπλής κύησης (δίδυμα, τρίδυμα)

Επιπλέον επιβαρυντικοί παράγοντες:
o Η ηλικία του βρέφους κατά την έναρξη της περιόδου επιδημιολογίας του ιού. Βρέφη ηλικίας μικρότερης των 6 μηνών βρίσκονται σε υψηλότερο κίνδυνο
o Η απουσία μητρικού θηλασμού αυξάνει τον κίνδυνο λοίμωξης
o Το φύλο, καθώς τα αγόρια στατιστικά νοσούν με υψηλότερη συχνότητα.
Πρόσθετοι επιβαρυντικοί παράγοντες, είναι το κάπνισμα στο σπίτι, η επαφή με μεγαλύτερα παιδάκια που πηγαίνουν σε παιδικό σταθμό καθώς και η γέννηση του παιδιού κατά τους μήνες που ο ιός βρίσκεται σε έξαρση.

 

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ 

Βήχας, αρχικά ξηρός παροξυσμικός και ρινική συμφόρηση με πα­χύρρευστη πυώδη έκκριση. Στη συνέχεια προστίθενται ταχύπνοια, εισολκή των μεσοπλευρίων διαστημάτων/σφαγής, συριγμός και αναπέταση των ρινικών πτερυγίων. Η πυρετική κίνηση δεν είναι συ­χνή.

Από τη φυσική εξέταση διαπιστώνεται διάχυτη ελάττωση του αναπνευστικού ψιθυρίσματος, συρίττοντες και ει-σπνευστικοί λεπτοί υγροί ρόγχοι. Μπορεί να παρα­τηρηθεί, όχι συχνά, ταχυκαρδία και σε βαριές περι­πτώσεις κυάνωση των ονύχων των άνω και κάτω ά­κρων και του βλεννογόνου της στοματικής κοιλότη­τας. Tο ήπαρ και ο σπλήνας συχνά ψηλαφώνται, ως αποτέλεσμα της κατάσπασης του διαφράγματος από τον υπεραερισμό των πνευμόνων.

 

 

 Αντιμετώπιση οξείας λοίμωξης

Συνιστάται:

1. Χορήγηση υγροποιημένου οξυγόνου, εάν SpO2 <95%, και παρακολούθηση της επάρκειας της οξύγόνωσης με παλμικό οξύμετρο.

2. Περιορισμός των χειρισμών στους απολύτως α­παραίτητους (κίνδυνος κόπωσης του παιδιού).

3. Λήψη μικρών και συχνών γευμάτων. Επί αδυ­ναμίας λήψης υγρών, σίτιση με ρινογαστρικό καθε­τήρα. Σε βαριές περιπτώσεις χορήγηση IV υγρών (προσοχή στην ποσότητα, διότι συχνά συνυπάρχει παράδοξη έκκριση αντιδιουρητικής ορμόνης).

4. Χορήγηση εισπνεόμενων βρογχοδιασταλτικών και εκτίμηση της ανταπόκρισης. Η αποτελεσματι­κότητα τους στην οξεία βρογχιολίτιδα αμφισβητεί­ται. Μόνο σε περίπτωση ανταπόκρισης συνιστάται η συνέχιση της χορήγησης τους.

 

Ανοσοπροφύλαξη

Αν και η ανάπτυξη ενός ασφαλούς και αποτελεσματικού εμβολίου θεωρείται υψηλή προτεραιότητα, μέχρι σήμερα κάτι τέτοιο δεν έχει γίνει εφικτό.

Από το 2000 είναι διαθέσιμο ένα εξανθρωποποιημένο μονοκλωνικό αντίσωμα ποντικού, το palivizumab, το οποίο αδρανοποιεί τον ιό δεσμεύοντας τις πρωτεΐνες σύντηξης (F) και χορηγείται ως ανοσοπροφύλαξη στους πληθυσμούς που διατρέχουν το μεγαλύτερο κίνδυνο σοβαρής νόσησης από RSV.

Χορηγείται ενδομυϊκά σε δοσολογία 15 mg/kg βάρους σώματος, άπαξ μηνιαίως κατά τη διάρκεια περιόδων αναμενόμενης έξαρσης του RSV στην κοινότητα. Όπου είναι δυνατό, η πρώτη δόση πρέπει να χορηγείται πριν την έναρξη της εποχιακής έξαρσης του εποχιακού RSV. Οι ακόλουθες δόσεις πρέπει να χορηγούνται μηνιαίως καθ΄ όλη τη διάρκεια της εποχής του RSV.

Oι τρέχουσες συστάσεις της Ελληνικής Νεογνολογικής Εταιρείας για την ανοσοπροφύλαξη των Ομάδων Υψηλού Κινδύνου για Σοβαρή Λοίμωξη από τον RSV είναι:

 

• Σε παιδιά < 2 ετών, αν πάσχουν από χρόνια πνευμονοπάθεια (ΒΠΔ) και είναι σε θεραπεία για αυτή, τους τελευταίους έξι μήνες πριν την έξαρση του RSV.
• Πρόωρα βρέφη χωρίς ΒΠΔ, αν είναι:
  • Η.Κ. < 28 εβδ και την εποχή της έξαρσης του RSV είναι ηλικίας 1 έτους
  • Η.Κ. 29-32 εβδ και την εποχή της έξαρσης του RSV είναι ηλικίας < 6 μηνών
  • Η.Κ. 33-35 εβδ, αν συνυπάρχουν δύο ή περισσότεροι επιπλέον επιβαρυντικοί παράγοντες και αν την εποχή της έξαρσης του RSV είναι ηλικίας < 6 μηνών.

 Ως επιβαρυντικοί παράγοντες ορίζονται:

• Έξοδος από Μ.Ε.Ν.Ν. πριν ή κατά την εποχή έξαρσης του RSV.
• Παρουσία άλλων αδελφών στο σπίτι. Συγχρωτισμός.
• Αν πηγαίνει σε βρεφονηπιακό σταθμό.
• Αν προέρχεται από πολύδυμη κύηση.
• Αν πρόκειται να χειρουργηθεί για καρδιοπάθεια
• Νευρολογικές παθήσεις
• Παθητικό κάπνισμα
• Χαμηλό κοινωνικό-μορφωτικό επίπεδο
• Σε συγγενείς καρδιοπάθειες με αιμοδυναμικά σημαντική ανωμαλία, με κυάνωση ή μη, αν είναι < 2 ετών την εποχή έξαρσης του RSV. Επίσης σε συγγενείς καρδιομυοπάθειες που χρειάζονται θεραπεία και είναι ηλικίας < 2 ετών την εποχή έξαρσης του RSV.
• Σε παιδιά με συγγενή ή επίκτητη διαταραχή ανοσοποιητικού συστήματος.

ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ

1) Πνευμονία

2) Απνοια

Υψηλότερο ποσοστό επιπλοκών παρατηρείται σε παιδιά με:

α. Συγγενή καρδιοπάθεια

β. BPD (βρογχοπνευμονική δυσπλασία)

γ. Χρόνια πνευμονική νόσο

δ. Κυστική ίνωση

ε. Προωρότητα

στ. Ανοσοανεπάρκεια

 

ΠΡΟΓΝΩΣΗ

Είναι πολύ καλή (αυτοϊώμενο νόσημα). Ο θάνατος είναι σπάνιος σε βρέφη/νήπια που δεν έχουν υποκείμενο νόσημα. Tο 40%-50% των προσβεβλημένων βρεφών μετά το πρώτο επεισόδιο βρογχιολίτιδας παρουσιάζει επαναλαμβανόμενα επεισόδια συρρίτουσας αναπνοής τα πρώτα 2-3 χρόνια της ζωής του. Μερικά θα αναπτύξουν άσθμα. Κάποια άλλα θα αναπτύξουν κάποιου βαθμού αναπνευστική δυ­σλειτουργία (μελλοντικά) στην παιδική ηλικία.

 

 Οι γονείς να αναζητούν εγκαίρως την συμβουλή του παιδιατρού τους ώστε η αντιμετώπιση να ειναι γρήγορη και αποτελεσματική!